Rodzaje sztućców i ich zastosowanie
Zrozumienie różnorodności sztućców to pierwszy krok do ich właściwego ułożenia na stole. Sztućce są projektowane z myślą o konkretnych potrawach, dlatego ich wybór i ułożenie zależy od menu.
- Noże: noże dzielą się na te do ryb, steków, sałatek, smarowania masła oraz klasyczne noże obiadowe. Każdy z nich różni się rozmiarem i kształtem, mając specyficzne przeznaczenie,
- Widelce: widelce występują w wielu odmianach, w tym do sałatek, ryb czy deserów. W przypadku bardziej wyszukanych potraw, jak ostrygi, używa się specjalnego trójzębnego widelca do ostryg. Łączna liczba rodzajów widelców sięga 35,
- Łyżki: łyżki najczęściej spotykane na stole to łyżka do zupy, deserowa oraz łyżeczka do herbaty. Istnieją też specjalne łyżki do kawioru, grejpfrutów i innych specyficznych potraw.
Zasady prawidłowego ułożenia sztućców
Układanie sztućców wymaga znajomości zasad savoir-vivre oraz dokładnego planowania zgodnie z serwowanym menu. Najważniejsze reguły, które ułatwiają organizację stołu, obejmują:
- Menu jako podstawa: najpierw określ menu przyjęcia, co pozwoli na dopasowanie odpowiednich sztućców. Przy bardziej skomplikowanych potrawach do zestawu mogą być potrzebne dodatkowe widelce lub noże,
- Podstawowy podział: sztućce obiadowe, tj. widelec i nóż, układa się najbliżej talerza. Kolejne narzędzia, takie jak sztućce do przystawek czy zupy, znajdują się dalej od talerza,
- Układ widelców: widelce umieszcza się po lewej stronie talerza, noże i łyżki po prawej. Wyjątkiem jest widelec do ostryg, który również leży po prawej. Ostrza noży powinny być skierowane w stronę talerza.
Gdzie umieścić sztućce deserowe i serwetki?
Sztućce deserowe powinny znajdować się poziomo nad talerzem. Łyżeczka deserowa układana jest rączką w prawo, a widelec deserowy – poniżej niej, rączką w lewo. Serwetki można umieścić po lewej stronie widelców lub, w przypadku braku miejsca, na nich.
Układ sztućców przy bardziej formalnej kolacji
Podczas organizacji uroczystego przyjęcia warto pamiętać o bardziej zaawansowanych zasadach:
- Przystawki i zupy: gdy serwujemy więcej dań, sztućce do przystawek i zupy umieszcza się dalej od talerza. Na przykład łyżka do zupy leży po prawej stronie, najdalej od talerza,
- Sztućce do pieczywa i masła: nóż do masła umieszcza się na małym talerzyku w lewym górnym rogu, skierowany uchwytem na godzinę czwartą lub piątą,
- Kieliszki: szklanka do wody oraz kieliszki do wina są ustawione powyżej noża obiadowego. Przy podawaniu różnych rodzajów wina kieliszki ustawia się obok siebie.
Kody układu sztućców po posiłku
Układ sztućców na talerzu po jedzeniu sygnalizuje obsłudze, czy możemy zabrać talerz, czy jeszcze jemy:
- Równolegle pionowo: sztućce ułożone równolegle pionowo wskazują, że zakończono posiłek i talerz może zostać zabrany,
- Poziomo równolegle: ten układ oznacza, że danie było wyśmienite,
- Pod kątem 7:20: sztućce skierowane na boki wskazują, że przerwano jedzenie i talerz pozostaje na stole,
- Skrzyżowane sztućce: taki układ oznacza gotowość na kolejne danie.
Podstawowy układ sztućców
Jeśli serwujesz prosty obiad, wystarczy umieścić widelec po lewej stronie, a łyżkę lub nóż po prawej. W przypadku kilku dań kluczowe jest, by sztućce najdalej od talerza odpowiadały pierwszemu serwowanemu daniu. Na przykład, jeśli planujesz podać zupę, łyżka do zupy powinna być umieszczona najdalej na prawo.
Dodatkowe wskazówki i ciekawostki
- Podczas jednego nakrycia nie należy układać więcej niż trzech par sztućców, aby uniknąć chaosu i ułatwić korzystanie z nich,
- Nóż obiadowo-deserowy jest zazwyczaj 3 cm krótszy od standardowego noża obiadowego,
- Łączna liczba rodzajów widelców wynosi aż 35, co pokazuje ogromną różnorodność sztućców dostosowanych do różnych potraw.
Opanowanie zasad układania sztućców pozwala nie tylko na stworzenie estetycznego nakrycia stołu, ale również ułatwia gościom korzystanie z odpowiednich narzędzi podczas posiłku.
