Leki przeciwhistaminowe wykorzystywane są w przypadku leczenia alergicznego nieżytu nosa, obrzęków o podłożu alergicznym, pokrzywek oraz zapalenia spojówek. Stosowane są w formie preparatów doustnych, miejscowych, a także w postaci iniekcji. Co określają poszczególne generacje leków przeciwhistaminowych?
Czym są leki przeciwhistaminowe?
Leki przeciwhistaminowe to niejednorodna grupa leków oddziałujących na zahamowanie reakcji wywołanej przez biogenną aminę – histaminę. Substancja ta w organizmie odpowiada za powstanie reakcji zapalnych oraz za zaistniałą odpowiedź alergiczną po kontakcie organizmu z alergenem. Leki te przeciwdziałają prawie wszystkim reakcjom organizmu na działanie histaminy. Leki przeciwhistaminowe dzielone są w dwojaki sposób – ze względu na sposób i miejsce podawania oraz ze względu na generacje leku.
Pierwsza generacja leków przeciwhistaminowych
Leki zaliczane do tej grupy zostały wprowadzone do lecznictwa w pierwszej połowie XX wieku. Wywierają one wpływ na receptory histaminowe zarówno w rdzeniu kręgowym i mózgu, jak i innych częściach ciała. Oprócz działania na receptory histaminowe wykazują powinowactwo do wielu innych receptorów – z tego właśnie powodu cechują się dużą ilością działań niepożądanych. Leki przeciwhistaminowe tej grupy, poza leczeniem reakcji alergicznych, stosowane są jako preparaty przeciwlękowe, nasenne oraz w chorobie lokomocyjnej. Mogą one upośledzić sprawność psychofizyczną, przez co po ich zażyciu przeciwwskazane jest prowadzenie samochodu i obsługa maszyn. Głównymi przedstawicielami tej grupy leków są:
- Pochodne etyloaminy – leki, które poza blokowaniem receptorów histaminowych H1, wykazują działanie przeciwwymiotne, rozszerzające na oskrzela oraz uspokajające.
- Pochodne etylenodiaminy – leki te wykazują działanie przeciwalergiczne i uspokajające, ponadto pozbawione są działania przeciwwymiotnego.
- Pochodne alkiloaminy – leki te nie wykazują działania przeciwwymiotnego, ponadto mogą, w przeciwieństwie do innych leków z tej grupy, wpłynąć na pobudzenie układu nerwowego.
- Pochodne piperazyny – leki tej grupy oprócz działania przeciwalergicznego, wykazują silne działanie uspokajające oraz przeciwwymiotne.
Druga generacja leków przeciwhistaminowych
Leki te pod względem budowy chemicznej nie stanowią jednolitej grupy. W odróżnieniu od leków I generacji leki te cechują się tym, iż mają mniej działań niepożądanych, a poza działaniem przeciwhistaminowym, w znacznie mniejszym stopniu wpływają na receptory innego typu. Jednym z przedstawicieli tej grupy leków jest preparat zyx.
Trzecia generacja leków przeciwhistaminowych
Czasami wyróżnia się również trzecią generację leków przeciwhistaminowych. W jej skład wchodzą Lewocetyryzyna, Feksofenadyna oraz Desloratadyna. Leki te to metabolity lub bardziej aktywne formy substancji leczniczych zaliczanych do II generacji. Dodatkowo substancje te wykazują jeszcze mniej działań niepożądanych.
